Geslaagde pilot voor winnaar MRS-prijs met idee ‘Meer honden in de zorg’

In 2022 won Saskia Vink, recreatieleider op landgoed Ursula in Nieuwveen, de Maria Regina Scholtenprijs voor het ‘Beste Idee van Ipse de Bruggen’ voor haar idee ‘Meer honden in de zorg’. De winnaar van de tweejaarlijkse wedstrijd krijgt een geldbedrag en ondersteuning vanuit Ipse de Bruggen om hun idee te realiseren. De afgelopen anderhalf jaar is Saskia flink aan de slag gegaan om de inzet van therapiehonden uitgebreid te onderzoeken. Samen met Labrador Retriever Boris als aaibare ondersteuner bezocht Saskia verschillende cliënten van Ipse de Bruggen. Met een aantal opvallende en nuttige inzichten als resultaat.

Dieren als positieve invloed op de mens

Dieren zoals honden kunnen onder meer veel positieve energie brengen en mensen laten lachen. Door de aanwezigheid van een dier wordt endorfine aangemaakt waardoor mensen gelukkiger worden. Het inzetten van gecertificeerde honden met hun begeleider is op vele manieren mogelijk. Zo kun je met een hond ook oefenen met op je beurt wachten, je fijne motoriek trainen, wandelen (al dan niet omdat je af moet vallen) of gewoon lekker naar buiten gaan.

Gecertificeerde therapiehond

Saskia werkt met haar hond Boris, een gecertificeerde hond. Dat betekent dat zij en Boris een speciale opleiding hebben gevolgd. Saskia: ‘Daar hebben we elkaar goed leren kennen. We kunnen elkaar goed lezen en Boris werkt alleen met mij, niet alleen met een cliënt. Zelf heb ik uiteraard ook een zorgopleiding en ervaring opgedaan met veel verschillende doelgroepen. Ik ben getraind op het herkennen van hondengedrag en herken de stress-signalen bij Boris. Hij heeft ook altijd de gelegenheid om weg te lopen als hij dat wil. Boris heeft bovendien een keuring ondergaan voordat we aan de opleiding begonnen. In de opleiding is veel aandacht besteed aan hygiëne en veiligheid, en Boris is ook verzekerd als hij aan het werk is’.

Meer rust, plezier of aandacht in het hier en nu

Er kwamen maar liefst 24 aanmeldingen binnen op de pilot, waarna uiteindelijk 6 cliënten van Ipse de Bruggen werden uitgekozen. Dit op basis van een diverse mix aan leeftijden, zorg- en therapievragen, vaak individueel en een enkele keer in groepsverband. Bij elke cliënt is een plan met doelen opgesteld samen met de persoonlijk begeleider (PB’er) en een gedragskundige. Dankzij de observaties van Saskia en begeleiders werd het effect van de aanwezigheid en het contact met Boris goed bijgehouden. Cliënten deden, afhankelijk van hun therapievraag, verschillende activiteiten. Bijvoorbeeld door met Boris te wandelen, te apporteren of juist in de vorm van spelletjes zoals het zoeken van hondensnoepjes.

Activiteiten werden specifiek ingezet en afgestemd op de vooraf gestelde doelen. Met mooie resultaten als gevolg. Zo had één cliënt aantoonbaar minder last van haar dissociatieve stoornis doordat zij dankzij Boris haar aandacht kon vestigen op het hier en nu. Een andere cliënt die moeite heeft om in beweging te komen, leefde helemaal op en maakte zich op eigen initiatief klaar voor het bezoek van Boris. Een andere cliënt ervaart veel rust en plezier in het contact met hond Boris.

Passend bij de vraag en persoonlijkheid van cliënten

De meeste cliënten hadden baat bij een bezoek van therapiehond Boris. ‘Maar er is natuurlijk geen garantie op succes,’ vertelt Saskia. ‘Sommige cliënten vonden Boris spannend of onrustig. Bij hen heeft een hond misschien geen of een minder goed effect. Een hond moet passen bij de persoonlijkheid en de vraag van de cliënt. Daarnaast heb ik gemerkt dat je alle begeleiders van de cliënt nodig hebt om een therapiehond goed in te zetten. Ook de duur en de plek waar het bezoek is, moet goed afgestemd worden op de cliënt.’ Daarnaast benadrukt Saskia dat ook een therapiehond een levend wezen is: ‘Er moet altijd aandacht zijn voor de werkbelasting en het welzijn van de hond.’

Trots op de resultaten

Saskia is trots op de resultaten van de pilot. Én op hond Boris, natuurlijk. ‘Ik heb de resultaten van de pilot gepresenteerd aan de jury van het “Beste Idee van Ipse de Bruggen”, waarin de directie van Ipse de Bruggen is vertegenwoordigd. Zij waren erg enthousiast over de resultaten. Deze pilot heeft bewezen dat een therapiehond, mits goed ingezet, positieve invloed heeft op cliënten. We gaan nu kijken of en op welke manier een therapiehond toegevoegd kan worden aan het zorgaanbod van Ipse de Bruggen.’

Saskia vertelt hier meer over: ‘Op enkele locaties zijn honden niet welkom omdat sommige cliënten angstig voor honden zijn. We gaan bekijken of het mogelijk is om flexibeler met deze regel om te gaan. Uiteraard wel met respect voor cliënten die honden niet fijn vinden.’

‘We zien ook dat medewerkers soms honden meenemen om mee te aaien, knuffelen en te wandelen. We gaan kijken of het mogelijk is hier onderscheid in te maken. Bijvoorbeeld honden die er puur zijn voor de beleving van de cliënt en therapiehonden met een duidelijk behandelingsdoel met begin en einde. We zouden een trainingsprogramma kunnen ontwikkelen voor honden die voor beleving ingezet worden.’

‘Ten slotte is er de vraag hoe we precies de inzet van een therapiehond samen organiseren in de organisatie. We gaan uitzoeken via welke manier de vraag binnenkomt, wie er precies indiceert, hoe de bekostiging verloopt en hoe we meerdere locaties kunnen voorzien,’ besluit Saskia.

 Meer informatie over de MRS-prijs en fonds

De Maria Regina Scholten Stichting werd opgericht vanuit de Angela Stichting, die zorg droeg voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap. Dit werk werd in 1929 begonnen door de zusters Ursulinen, waarvan Zuster Maria Regina Scholten jarenlang overste was. Het naar haar genoemde fonds wordt beheerd door de Stichting Vrienden van Ipse de Bruggen. De Vrienden namen in 2019 voor het eerst initiatief om ‘Het beste idee van Ipse de Bruggen’ te belonen met de naar Maria Regina Scholten genoemde prijs.

Bekijk hier een korte video waarin Saskia vertelt over de resultaten van de pilot.